MECHANIZM PODZIELONEJ PŁATNOŚCI (2019-11-27)

Zachcemy do zapoznania się z życiowymi przykładami zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Obowiązkowy split payment w praktyce

1. OBLIGATORYJNA ZAPŁATA W MECHANIZMIE PODZIELONEJ PŁATNOŚCI

Od 1 listopada 2019 r. podatnicy VAT (zarówno czynni, jak i zwolnieni podmiotowo oraz przedmiotowo) mają

obowiązek zastosować mechanizm podzielonej płatności przy dokonywaniu płatności za zakupy towarów lub usług

wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem

przekracza 15.000 zł (lub równowartość tej kwoty). W tym miejscu należy podkreślić, że podatnicy, którzy dokonują

dostawy oraz nabyć towarów/usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT zobowiązani są posiadać

rachunek rozliczeniowy lub imienny rachunek w SKOK otwarty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

prowadzony w walucie polskiej (zgodnie z art. 108e ustawy o VAT). Dokonując zapłaty należności

w systemie podzielonej płatności podatnik wypełnia komunikat przelewu udostępniony przez bank lub

SKOK i wykazuje w nim:

1) kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty VAT wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona

w mechanizmie podzielonej płatności,

2) kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto,

3) numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność,

4) numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Bank (SKOK) przekazuje następnie na właściwe konta:

kwotę odpowiadającą kwocie podatku - na rachunek VAT sprzedawcy,

pozostałą kwotę - na jego rachunek rozliczeniowy w banku albo na rachunek w spółdzielczej kasie

oszczędnościowo-kredytowej.

Przykład 1

Podatnik zwolniony przedmiotowo z opodatkowania ze względu na wykonywanie usług w zakresie opieki

medycznej, nabył od czynnego podatnika VAT węgiel kamienny (towar wymieniony pod poz. 1 w załączniku nr 15

do ustawy o VAT), którego zakup został udokumentowany fakturą o wartości brutto 20.000 zł. W tym przypadku

płatność w systemie split payment jest obligatoryjna. Aby uregulować należność za nabycie ww. towaru w systemie

mechanizmu podzielonej płatności nabywca powinien posiadać rachunek rozliczeniowy lub imienny rachunek

w SKOK otwarty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, prowadzony w walucie polskiej. Dokonując

zapłaty należności za ww. towary w tym systemie podatnik wypełnia komunikat przelewu udostępniony przez bank

lub SKOK.

Przykład 2

Podatnik prowadzący sklep warzywno-owocowy, zwolniony podmiotowo z VAT w dniu 18 listopada 2019 r. nabył od

czynnego podatnika VAT owoce (banany, morele, jabłka).

Powyższa transakcja została udokumentowana fakturą o łącznej wartości brutto w wysokości 17.000 zł. Podatnik

nie jest zobowiązany do uregulowania należności w mechanizmie podzielonej płatności, pomimo że należność

ogółem wykazana w fakturze wynosi 17.000 zł. Nabyte towary nie zostały ujęte w załączniku nr 15 do ustawy

o VAT. Przy czym należy podkreślić, że nabywca może dobrowolnie zapłacić za nabyty towar w ramach

mechanizmu podzielonej płatności.

Przykład 3

W dniu 12 listopada 2019 r. czynny podatnik VAT zakupił do swojej firmy biurka, krzesła oraz komputery. Kwota

należności ogółem wynikająca z faktury wyniosła 34.000 zł (w tym wartość brutto biurek i krzeseł wyniosła:

20.000 zł, a komputerów: 14.000 zł). W tej sytuacji podatnik zobowiązany jest do uregulowania płatności

z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, gdyż wartość faktury przekracza 15.000 zł i faktura

dokumentuje zakup towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT (komputerów wymienionych pod poz. 60

załącznika). Przy czym na rachunek VAT sprzedawcy obowiązkowo należy przelać wyłącznie podatek VAT

od nabytych komputerów (w wysokości: 2.617,89 zł - podatek został wyliczony od wartości netto: 11.382,11 zł).

Warto dodać, że podatnik pomimo że nie ma takiego obowiązku może dobrowolnie zapłacić w ramach mechanizmu

podzielonej płatności całą należność z faktury.

2. OBOWIĄZEK OZNACZANIA FAKTUR WYRAZAMI "MECHANIZ PODZIELONEJ PŁATNOŚCI"

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT na fakturze objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu

podzielonej płatności podatnik zobowiązany jest umieścić wyrazy "mechanizm podzielonej płatności". Obowiązek

zamieszczania takiej informacji dotyczy wyłącznie faktur, w których wartość brutto przekracza 15.000 zł

(lub jej równowartość), dokumentujących sprzedaż towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15

do ustawy.

Przykład 4

W dniu 12 listopada 2019 r. podatnik otrzymał od hurtowni spożywczej (czynnego podatnika VAT) fakturę

potwierdzającą zakup towarów na łączną wartość brutto 30.000 zł, przy czym jedna pozycja z faktury obejmuje

zakup oleju rzepakowego (towaru wymienionego w załączniku nr 15 do ustawy o VAT pod poz. 3) na wartość brutto

2.000 zł. Faktura ta powinna mieć oznaczenie "mechanizm podzielonej płatności". Wyznacznikiem do

oznaczenia faktury jest jej wartość brutto oraz fakt, że dokumentuje ona sprzedaż towarów

wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Przy czym wyłączeniu z obowiązku zamieszczania na fakturach informacji "mechanizm podzielonej płatności"

podlegają podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego (tj. drobni przedsiębiorcy) lub przedmiotowego.

Podatnicy ci na wystawionych fakturach bowiem nie wykazują kwot podatku.

 3. SANKCJE DLA DOSTAWCY ZA NIEPRZESTRZEGANIE OBOWIĄZKU OZNACZENIA FAKTURY

W myśl art. 106e ust. 12 ustawy o VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę bez specjalnego

oznaczenia "mechanizm podzielonej płatności" naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego

ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej

na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT wykazanej na tej

fakturze. Jeżeli zatem dana faktura (tj. bez specjalnego oznaczenia) o wartości brutto przekraczającej 15.000 zł

zawierać będzie jedną pozycję dokumentującą nabycie towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy

o VAT to sankcja ta będzie naliczana wyłącznie od wartości kwoty podatku należnego od tej konkretnej pozycji.

Warto dodać, że organ podatkowy nie ma prawa ustalić ww. dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości

odpowiadającej 30% kwoty podatku w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą

odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że sprzedawca (wystawca faktury), który nie oznaczy faktury wyrazami

"mechanizmem podzielonej płatności (do czego był zobowiązany) powinien niezwłocznie poinformować nabywcę,

że nieprawidłowo wystawił fakturę. Sprzedawca (wystawca faktury) może bowiem uniknąć 30% sankcji pod

warunkiem, że nabywca ureguluje w mechanizmie podzielonej płatności kwotę odpowiadającą kwocie podatku

przypadającą na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT

(zgodnie z art. 106e ust. 13 ustawy o VAT). Z uzasadnienia do projektu ustawy zmieniającej ustawę o VAT wynika,

że: "(...) sprzedawca (...) będzie mógł naprawić swoje uchybienie i uniknąć sankcji. W tym celu powinien przede

wszystkim poinformować nabywcę, że wystawił mu fakturę bez wymaganego oznaczenia, tak żeby przekazać mu

brakującą na fakturze informację, że powinien zapłacić w podzielonej płatności. Informację tę sprzedawca może

przekazać w dowolnej formie nabywcy (...) nawet przed wystawieniem faktury korygującej. (...)"

Przykład 5

Podatnik (dostawca) w dniu 8 listopada 2019 r. wystawił fakturę na łączną wartość brutto 25.000 zł dokumentującą

sprzedaż telefonów komórkowych (towarów wymienionych pod poz. 63 załącznika nr 15 do ustawy o VAT).

Powyższa faktura nie została przez podatnika oznaczona wyrazami "mechanizm podzielonej płatności". Podatnik

zorientował się, że popełnił błąd i telefonicznie powiadomił o tym nabywcę. Jeżeli nabywca dokona zapłaty

należności stosując podzieloną płatność, wówczas dostawca nie poniesie konsekwencji w formie dodatkowego

zobowiązania podatkowego w wysokości 30%.

Sankcje grożą również nabywcy towaru lub usługi, który pomimo obowiązku nie dokona płatności

w systemie podzielonej płatności. Wówczas naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celnoskarbowego

ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe, w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku

wykazanego na fakturze, której będzie dotyczyć płatność (zgodnie z art. 108a ust. 7 ustawy o VAT). Ponadto

podatnik, który wbrew obowiązkowi, dokona płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem

mechanizmu podzielonej płatności podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych lub karze grzywny

za wykroczenie skarbowe (zgodnie z art. 57c § 1 i 2 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy;

Dz. U. z 2018 r. poz. 1958 ze zm.).

Organ podatkowy w stosunku do nabywcy towaru lub usługi nie ma prawa ustalić dodatkowego zobowiązania

podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam

czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe. W myśl art. 108a ust. 8

ustawy o VAT sankcji w wysokości 30% nie stosuje się również wobec podatnika, który mimo obowiązku, nie dokona

płatności w systemie podzielonej płatności, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą

z faktury.

Przykład 6

W dniu 7 listopada 2019 r. podatnik otrzymał od czynnego podatnika VAT fakturę potwierdzającą zakup towarów

na łączną wartość brutto 25.000 zł. Faktura dokumentowała zakup farb o wartości brutto 20.000 zł oraz prętów

(wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy) o wartości brutto 5.000 zł. Obowiązek uregulowania należności

w mechanizmie podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty podatku VAT z tytułu nabycia prętów. Jeżeli nabywca

nie ureguluje należności wynikającej z otrzymanej faktury w mechanizmie podzielonej płatności a dostawca nie

rozliczy kwoty podatku wynikającej z faktury, nabywca poniesie sankcję w wysokości odpowiadającej 30% kwoty

podatku wykazanego na fakturze, której dotyczy płatność. Wartość tej sankcji wyniesie: 280,49 zł (w zaokrągleniu

280 zł)

 5. PŁATNOŚĆ KARTĄ PŁATNICZĄ

Nowe przepisy dotyczące stosowania mechanizmu podzielonej płatności nie przewidują możliwości zapłaty w tym

systemie w innych formach niż przelew, czyli np. zapłaty kartą płatniczą. Dotyczy to zarówno obowiązkowego, jak

i dobrowolnego mechanizmu podzielonej płatności. Nie ma bowiem możliwości, aby przy płatnościach kartą płatniczą

wypełnić niezbędny komunikat przelewu udostępniony przez bank lub SKOK.

Przykład 7

Podatnik prowadzi indywidualną działalność gospodarczą jako podatnik VAT czynny w zakresie świadczenia usług

reklamowych. Na potrzeby działalności gospodarczej zakupił od czynnego podatnika VAT komputer i kamerę

cyfrową (towary wymienione w poz. 60 i 66 załącznika nr 15 do ustawy o VAT). Powyższa transakcja została

udokumentowana fakturą o łącznej wartości brutto: 20.000 zł. W związku z tym podatnik zobowiązany jest

do zapłaty w systemie mechanizmu podzielonej płatności, tj. wyłącznie przelewem bankowym przy użyciu

komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub SKOK.

(ŹRÓDŁO: GOFIN.PL)

« powrót